
Arnhem, 14 september 2024, presentatie Willem van Genk. De eenheid van het spinnenweb
Op zaterdag 14 september 2024 vond om 15:30 uur in het Erfgoedcentrum in Arnhem, in de kelder van gebouw Rozet, de presentatie plaats van het boek Willem van Genk. De eenheid van het spinnenweb, met als ondertitel Biografie van een ongekend genie (Boom, Amsterdam). De presentatie was onderdeel van het Open Monumentenweekend in Arnhem, met als thema Routes, netwerken en verbindingen. Bovendien bestonden in september 2024 de Arnhemse trolleybussen 75 jaar. Volgend op een kort openingswoord van uitgever Marc Beerens was er een gesprek over de biografie tussen presentator Marlies Leupen en schrijver dezes. Hierna interviewde zij enkele familieleden van Willem van Genk en kwam ook Bert Companjen aan het woord, voorzitter van Nederlandse Trolleybus Vereniging.

Marlies Leupen in gesprek met Jack van der Weide
Finale en hoogtepunt van de middag was de uitreiking van het eerste exemplaar van de biografie aan Nico van der Endt, aan wie het boek ook was opgedragen. Tot op het laatste moment was, vanwege zijn wankele gezondheid, niet zeker of hij aanwezig kon zijn. Maar het lukte hem om te komen, het boek in ontvangst te nemen en een kort dankwoord te houden:
Geweldig wat Jack heeft geproduceerd. En dan ook nog een opdracht aan mij, je zou er verlegen van worden. Een paar woorden over Willem. Er werd mij eens gevraagd hoe ik er toch in was geslaagd om vrij snel zijn vertrouwen te winnen. Dat ging vanzelf, dacht ik. Een kwestie van tijd of zo. Maar misschien is er ook sprake van een goed gesternte. In 1975 ontmoette ik hem voor het eerst en er werd mij gevraagd een tentoonstelling van zijn werk te openen. Toen ik binnenkwam, grijsde hij nogal eigenaardig naar mij. Maar later begreep ik het: hij liet mij trots een kast vol plastic regenjassen zien, die hij maniakaal verzamelde als bescherming tegen het tuig van de straat. En bij die opening droeg ik ook zo’n jas. Hij moet aan opzet gedacht hebben.
Met die jassen hebben we het nog eens een keertje moeilijk gehad. In 1981 hadden mijn vrouw en ik een stand op de nieuwe kunstbeurs in New York gehuurd. Willem wilde ook wel naar New York, en na veel bezorgd overleg besloten we toch hem mee te nemen. Ik toonde daar overigens geen werk van hem. Hij ging zijn eigen gang en toen hij zich voor de terugreis meldde, bleek hij een hele stapel jassen te hebben gekocht. We verdeelden ze maar onder ons drieën en vreesden de check-in en oponthoud bij de douane op Schiphol. Gelukkig werden we niet opgemerkt en kwamen we er zonder kleerscheuren vanaf, om het zo maar te zeggen.
Zulke dingen scheppen wel een band en hij heeft dan ook eens gezegd: ‘Jij bent mijn hardste kameraad.’ Ik wist niet goed wat ik ervan denken moest. Duidelijker was het toen hij zei: ‘Jij staat op geld’, en hij voegde eraan toe: ‘Maar de schoorsteen moet natuurlijk wel blijven roken.’ Maar ook zijn schoorsteen bleef roken, er kwamen publicaties en zijn prijzen stegen naar een voor hem wat minder teleurstellend niveau. Het ging hem niet om het bedrag, maar om de waardering en erkenning die het bedrag voor hem betekende.
Die waardering en erkenning kreeg hij zeker. En nu wordt zijn werk bekroond met een schitterende, zeer gedetailleerde, complete biografie. Willem, onder de indruk, zou beleefd gezegd hebben: ‘Dank u wel, meneer.’ Dank je wel, Jack.1

Nico van der Endt, 14 september 2024
Er verschenen de afgelopen maanden diverse recensies van (en beschouwingen over) het boek. In chronologische volgorde:
- Marita de Jong, “De fascinerende wereld van kunstenaar Willem van Genk”. Op: Biografieportaal, 7 oktober 2024
- Lex Veldhoen, “De complexe wereld van kunstenaar Willem van Genk. Ongekend genie?” Op: Historiek, 1 november 2024
- Jaron Beekes, “Geen outsider meer?” In: Museumtijdschrift 25 (2024) 8, 76
- Anna van Leeuwen, “Jack van der Weide probeert in zijn biografie interpretaties over ‘getroebleerde’ Willem van Genk te ontzenuwen”. In: de Volkskrant, 30 november 2024
- Jos ten Berge, “Willem van Genk: The Unity of the Spider’s Web (Biography of an Unprecedented Genius)”. In: Raw Vision 121, 75
- Hans Renders, “Willem van Genk: een ongekend genie dat niet alleen getroebleerd was”. In: Het Parool, 28 december 2024
- Tonio van Vugt, “Trolleys en treinstations”. In: Zone 5300 136, 63
- Gie van den Berghe, “Chaos, geordend”. Op: Streven vrijplaats, 23 maart 2025
- Cyrille Offermans, “Wimpie wil muziekie horen – Willem van Genk was de Piranesi van de wereldsteden”. In: Zout magazine, 4-5 2025
NOTEN
- Met dank aan Gert-Jan ten Brinke, die een geluidsopname maakte. ↩︎
Pingback: Overzicht (3) | Het wereldwijde web van Willem van Genk